Uprawa współrzędna w tunelu foliowym jest skutecznym pomysłem na optymalne wykorzystanie przestrzeni wewnątrz namiotu. Cieplarnia ma ograniczoną ilość miejsca, mimo tego sporo ogrodników pozostawia puste przestrzenie między grządkami, zamiast obsadzić je roślinami. Metoda uprawy współrzędnej to nic innego jak hodowla warzyw i owoców obok siebie w taki sposób, aby podczas rozwoju wspierały się nawzajem. Istotne jest, by połączyć odpowiednie gatunki, gdyż niektóre z roślin rywalizują ze sobą o przestrzeń oraz składniki pokarmowe. Skuteczne połączenie kilku gatunków sprawia, że ziemia staje się bardziej żyzna, poprawia się fitosanitarny stan gleby, a w niektórych przypadkach rośliny chronią się nawzajem przed agrofagami i patogenami.
Oszczędne gospodarowanie miejscem sprawia, że wewnątrz tunelu ogrodniczego rośnie powierzchnia, na której będą dojrzewać rośliny. Więcej warzyw i owoców to więcej plonów, które trafią do kuchni jako składnik wielu smacznych potraw, przekąsek, ciast oraz na przetworów. Tunel foliowy gwarantuje intensywne uprawy pod osłonami. Oznacza to, że wewnątrz namiotu ogrodniczego rośliny osiągają optymalne warunki do rozwoju, dzięki czemu dojrzewają, rosną, kwitną i owocują znacznie lepiej. Jeśli dołączymy do tego sprzyjające techniki uprawy, w krótkim czasie ogrodnik, rolnik lub działkowicz może cieszyć się zdrowymi i dorodnymi owocami oraz warzywami.
Table of Contents
Unikanie szkodników
Wiele owadów, które są w stanie uszkodzić uprawy, kieruje się do roślin, wyczuwając ich zapach. Warzywa i owoce podczas dojrzewania wytwarzają woń, zwabiającą agrofagi. Sadząc niektóre rośliny obok siebie, maskujemy ich aromat, a w konsekwencji potencjalny owad ma bardzo małe szanse na wykrycie pożywienia. Podczas uprawy współrzędnej bywa, że niektóre z umiejscowionych obok siebie roślin nawet odstraszają szkodniki.
Naturalna symbioza roślin
Oprócz naturalnej ochrony oraz skutecznego zagospodarowania przestrzeni w tunelu ogrodniczym, zalet hodowli współrzędnej jest znacznie więcej. Brak szkodników prowadzi również do uniknięcia oprysków, które poniekąd mają uodpornić roślinę na agrofagi. Odpowiednio dobierając połączenie warzyw i owoców, nie będzie trzeba ich stosować, gdyż będą chronić się wzajemnie. Każdy profesjonalny i hobbystyczny ogrodnik wie, jak wielkie szkody mogą wyrządzić szkodniki, a jednocześnie zdaje sobie sprawę, że z opryskami należy być ostrożnym. Symbioza, wzajemnie działanie na siebie roślin, pozwala na otrzymanie warzyw i owoców ekologicznych.
Dodatkowo więcej warzyw i owoców bliżej siebie to mniej zbita gleba i wolniejsza erozja podłoża. Składniki pokarmowe wypłukują się znacznie wolniej, dzięki czemu rośliny mają do nich dostęp znacznie dłużej. W przypadku uprawiania roślin jednego typu wyczerpanie ogrodu następuje sporo wcześniej niż przy uprawie współrzędnej.
Jakie rośliny łączyć ze sobą?
Można wymienić sporo wariantów na łączenia ze sobą warzyw i owoców. Jednym ze sposobów jest łączenie roślin szybko i wolno rosnących, innym natomiast – uprawa tych o płytkim i rozbudowanym systemie korzeniowym. Kompilacja roślin odstraszających pewien typ szkodników razem z gatunkami przyciągającymi te same szkodniki sprawia, że rośliny nie zostaną przez nie zaatakowane. W niektórych przypadkach taka współpraca jest bardziej złożona. Bywa że rośliny o wiele lepiej rosną w swoim towarzystwie, wytwarzając znacznie lepszy i obfitszy plon. Przykładem może być kukurydza i fasola szparagowa.
Przy nasadzeniach w rabacie bierze się również pod uwagę rozmiar roślin. Te, które są wyższe, umiejscawia się daleko od tych, które nie wyrastają zbyt wysoko. Pnące się warzywa lub owoce zasłonią niższym dostęp do światła, a to zaś może spowolnić ich wegetację.
Korzystne połączenia – właściwości niektórych roślin
Skuteczny układ nawzajem wspierających się roślin w tunelu foliowym powoduje, że przy wieloletniej uprawie zachowuje się balans. Liczba korzystnych połączeń jest tak obszerna, że trudno wyliczyć je wszystkie. Poniżej zostaną wymienione jedynie niektóre połączenia z tego bardzo obszernego tematu. Jednak zachęcamy do gruntowego zapoznania się z uprawą współrzędną w innych publikacjach.
- Czosnek jest bardzo przydatny przy rozmaitych nasadzeniach. Substancje chemiczne oraz aromat w nim zawarty odstrasza bowiem sporą grupę agrofagów. Czosnek zwiększa również oporność rośliny na choroby grzybowe.
- Równie skutecznie i w podobny sposób działają por i cebula. Posadzenie któregokolwiek z nich chroni marchew przed połyśnicą, bardzo często występującym na warzywie szkodnikiem.
- Natomiast marchew pozytywnie wpływa na cebulę oraz pora, zmniejszając szansę na występowanie śmietki cebulanki.
- Innym pozytywnym przykładem dobrej współpracy jest uprawa selera i roślin kapustnych. Taka kompilacja chroni sałatę przed bielikiem.
- Następny kompozycja to gorczyca i groch – to połączenia ogranicza atak ze strony pachówki strąkóweczki.
- Aksamitki zwalczają nicienie i mączlika.
- Jeśli tunel ogrodniczy będzie zawierał wiele odmian i gatunków, warto zasadzić wewnątrz bób. Roślina wypuszcza miododajne kwiaty, które przyciągają pożyteczne owady, które będą mogły dostać się prze uchylone drzwi.
- Rośliny miododajne zachęcają owady zapylające do zebrania pyłku. Nie tylko zapylą kwiat, z którego później wyrośnie owoc, ale również niektóre z pożytecznych owadów zjedzą mszyce lub inne agrofagi.
- Koper ogrodowy przyśpiesza kiełkowanie. W przypadku ogórków, grochu i cebuli korzystnie wpływa na plonowanie.
- Warto sadzić i siać rośliny w czasie, kiedy szkodniki mogące na nich występować są nieaktywne. W porze letniej dobrą metodą jest okrywanie upraw agrotkaniną lub przewiewną siatką przeciw owadom.
Zestawienia które należy unikać – nieodpowiednie towarzystwo roślin
Skoro istnieją optymalne powiązania miedzy roślinami, muszą istnieć także łączenia, które są niekorzystne. Systemy korzeniowe wydzielające do gleby związki chemiczne mogą hamować wzrost innych. Bywa że doprowadzają do deformacji warzyw i owoców, z którymi roślina dominująca konkuruje. Już na samym początku uprawy zdarza się, że jedna z nich utrudnia kiełkowanie drugiej. Najlepiej nie sadzić obok siebie roślin z tej samej rodziny botanicznej, gdyż porażenia chorobami lub szkodnikami o wiele szybciej rozprzestrzenią się po uprawach. Nie znaczy to, że w jednym tunelu foliowym nie możemy posadzić ogórka i pomidora. Otóż wystarczy stworzyć dla nich przeciwstawne stanowiska, tak aby nie konkurowały ze sobą. Inne niekorzystne połączenia przedstawione niżej to jedynie przykład, należy jednak pamiętać, że przy świadomym i prawidłowym zaplanowaniu upraw warzywa te można prowadzić w jednym tunelu, lecz nie na jednym stanowisku oraz obok siebie.
Kilka przykładów złych połączeń:
- Sałata i pietruszka
- Marchew i rośliny kapustne
- Warzywa cebulowe i groch
- Ogórki i ziemniaki
- Marchew i ogórek
