Wiosenne i jesienne przymrozki uszkadzają rośliny, powodując wiele strat w plonie. Na przestrzeni dnia i nocy dochodzi do dużych wahań temperatury. Rośliny, które są jeszcze w trakcie wegetacji, mają niewielką odporność na niskie temperatury, a kiedy temperatura otoczenia spada poniżej zera, przemarzają. W uprawie polowej należy liczyć się z takimi czynnikami jak chłodny wiatr, zimny deszcz i przymrozki. Można oczywiście uniknąć tych szkodliwych czynników, umieszczając sadzonki, siewki i młode rośliny pod osłoną. Mały tunel foliowy to niska (w pełni modyfikowalna) konstrukcja, która w optymalny sposób chroni warzywa, krzewy i drzewka przed niskimi temperaturami.
Czym są w ogóle przymrozki? Kiedy sadzić rośliny, aby nie narażać ich na chłód ? W jaki sposób można je osłaniać? I najważniejsze: jak ochronić warzywa i owoce przed niskimi temperaturami? W tej części poradnika o uprawach pod osłonami skupimy się na pielęgnacji roślin późną wiosną i wczesną zimą.
Kiedy mamy do czyniania z przymrozkami ?
Już temperatura do -2°C może okazać się szkodliwa dla roślin. Wystawienie sadzonek roślin ciepłolubnych podczas fazy wzrostu na chłód na stałe ograniczy ich zdolność plonowania. Przymrozki dzielą się na silne (poniżej -4°C), umiarkowane (między -2,1°C do – 4°C) i łagodne (do -2°C).
Na niskie temperatury szczególnie czułe są rośliny tropikalne, długodojrzewające i światłolubne. Coraz popularniejsze wśród hobbystycznych ogrodników jest zakładanie uprawy roślin z cieplejszych stref klimatycznych. Spotykając w warzywniakach orientalne plony, należy mieć świadomość, że każda z roślin wymaga odpowiednich warunków. Pozostawienie ich na pastwę pogody szybko doprowadzi do tego, iż kwiat, owoc lub warzywo zmarnieje.
- Szkody w sadzie
Najwięcej szkód przymrozki wyrządzają w sadach. Pąki kwiatowe lub zawiązki owoców wystawione na niską temperaturę odpadają od gałęzi.
- Trzech ogrodników i Zimna Zośka
Pojawianie się przymrozków występuje mniej więcej do 15 maja. Jest to również dzień, w którym co roku występuje ich nasilenie. Trzej ogrodnicy i Zimna Zośka to coroczne zjawisko nie mające nic wspólnego z tajemniczymi siłami. Polega na wymianie cyrkulacji atmosferycznej, podczas której wyż zostaje zastąpiony przez niż. Niesie to ze sobą zimne polarne powietrze, a na przestrzeni lat w 95% przypadków taka sytuacja następuje. To, że nie można sadzić roślin przed 16 maja, jest przekazywanym przez ogrodników zwyczajem. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby rośliny już były wprowadzone na stałe miejsca w namiocie ogrodniczym.
Jak chronić rośliny przed przymrozkami?
- Otóż wystarczy uprawiać rośliny pod osłoną, ziemię przykryć agrotkanią, a nad siewkami rozłożyć mały tunel foliowy. W ten sposób można zacząć uprawy znacznie szybciej, dzięki czemu rośliny będą miały odpowiednie warunki i zabezpieczenie przed przymrozkami. Natomiast rośliny ciepłolubne będą miały optymalną ilość czasu, aby w pełni się rozwinąć, a owoce aby nabrać odpowiedniego zabarwienia oraz zyskać słodycz. Należy również wystrzegać się kilku najczęściej powtarzanych błędów, bo choć tunel foliowy to skuteczna konstrukcja wspomagająca uprawy, to nawet najlepszy nie rozwiąże problemów, jeśli nie zostaną wytworzone sprzyjające warunki wewnątrz struktury.
- Delikatne gatunki roślin i odmiany, które zaczynają jako pierwsze wegetację, nie należy sadzić w zagłębieniach. W takich miejscach gromadzi się zimne powietrze, które jest czynnikiem wywołującym przymrozki. Jeśli jednak nie da się uniknąć uprawy w zastoisku mrozowym, to ogrodnik chcący prowadzić uprawy musi o wiele staranniej zabezpieczyć tunel foliowy przed chłodem. O tym pisaliśmy w tym miejscu – TUNEL FOLIOWY ZIMĄ
- Równie skutecznym pomysłem jest ustawienie tunelu foliowego w osłoniętym przed wiatrem miejscu, a wewnątrz, między stanowiskami, wykonanie kamiennej (białej) powierzchni. Murek, niedalekie towarzystwo drzew, budynki w niedalekim sąsiedztwie (ale na tyle oddalone, aby nie rzucać cienia na cieplarnię) ograniczają ruch powietrza, część zimnego podmuchu zostaje zatrzymana na barierze, a reszta zniwelowana przed osłonę na namiocie ogrodniczym. Jeśli chodzi o kamienie wewnątrz, wiele osób uprawiających rośliny w tunelach ogrodowych tworzy taką warstwę nie tylko dla ładnego designu. Nagrzewające się kamienie magazynują ciepło oraz wolniej się go pozbywają. Jeśli jeszcze pod nimi została wyłożona agrotkanina, mamy gwarancję, że optymalna temperatura dla roślin będzie zachowana dłużej.
- Woda zawarta w podłożu ogrzewa się za dnia, zbierając ciepło, które zostaje oddane. Dlatego tak ważne jest, aby zadbać o skuteczną wilgotność podłoża. Nie należy jednak przesadzać i należy dostosować podlewanie do wymogów roślin.
- Podczas nawożenia w tunelu foliowym trzeba starannie dopasować dawkę azotu i potasu. Zbyt dużo azotu łączy się z niedoborem potasu, działa to niekorzystnie na zdrowie rośliny, co zaś przekłada się na większą podatność na uszkodzenia od mrozu.
- Każda roślina ma wyznaczony termin siewu lub wprowadzenie rozsady pod osłonę. Związane jest to z tym, że w danych terminach o wiele łatwiej jest wytworzyć optymalne warunki. W uprawach polowych nasadzenia dostosowuje się do panującego klimatu, w uprawach pod osłonami to ogrodnik decyduje, kiedy zacznie uprawę. W namiocie ogrodniczym nawet bez ogrzewania, rozbudowanego systemu wietrzenia, systemu irygacyjnego, czyli samej konstrukcji z naciągniętą folią, plon pojawia się od 65 do 40 dni szybciej. Ta różnica zależy od stosowanych metod uprawy, pielęgnacji, gleby i wielu innych czynników. Osoby, które dopiero zaczynają uprawy w cieplarni, zachęcam do przeczytania poradnika “Tunel foliowy dla początkujących” lub przeglądnięcia artykułu “Tunel foliowy od A do Z”.
- Przed wprowadzeniem rozsady, warto wcześniej przez kilka dni obserwować warunki panujące na zewnątrz i w tunelu. Jeśli temperatura się unormuje, siewki należy najpierw stopniowo hartować. Tunel z wietrzeniem bocznym, umożliwi wytworzenie takich samych warunków, jakie panują na zewnątrz. Roślina dzięki temu będzie znacznie odporniejsza na wahania temperatur.
